Sinh học 11 [CB] bài 31 Tập tính của động vật

 

I. Tập tính là gì?

Tập tính là chuỗi phản ứng của động vật trả lời kích thích từ môi trường (bên trong hoặc bên ngoài cơ thể), nhờ đó động vật thích nghi với môi trường sống và tồn tại.

II. Phân loại tập tính

1. Tập tính bẩm sinh
Tập tính bẩm sinh là loại tập tính sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài,
2. Tập tính học được
Tập tính học được là loại tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể, thông qua học tập, rút kinh nghiệm.

III. Cơ sở thần kinh của tập tính

- Cơ sở của tập tính là các phản xạ.
+ Tập tính bẩm sinh là chuỗi phản xạ không điều kiện mà trình tự của chúng trong hệ thần kinh được gen quy định sẵn từ khi sinh ra.
+ Tập tính học được là chuỗi phản xạ có điều kiện
?Dựa vào mức độ tiến hóa của hệ thần kinh và tuổi thọ của động vật hãy trả lời các câu hỏi sau:
- Ở động vật bậc thấp có hệ thần kinh dạng lưới và hệ thần kinh dạng chuỗi hạch, các tập tính của chúng hầu hết là tập tính bẩm sinh. Tại sao? Gợi ý trả lời
Hệ thần kinh của động vật dạng lưới và dạng hạch có cấu tạo khá đơn giản, số lượng tế bào thần kinh không nhiều, nên khản năng học tập rất thấp, việc học tập và rút kinh nghiệm rất khó khăn, thêm vào đó tuổi thọ chúng thường ngắn nên không có nhiêu thời gian cho việc học tập. Do khản năng tiếp thu bài học kém và không có thời gian nhiều để học và rút kinh nghiệm nên các loại động vật này sống và tồn tại chủ yếu nhờ các tập tính bẩm sinh.
- Tại sao người và động vật có hệ thần kinh phát triển có nhiều tập tính học được ?
Gợi ý trả lời
Người và động vật có hệ thần kinh phát triển rất thuận lợi cho việc học tập và rút kinh nghiệm. Tập tính ngày càng hoàn thiện do phần học tập được bổ sung ngày càng nhiều và chiếm ưu thế so với phần bẩm sinh. Ngoài ra, động vật có hệ thần kinh phát triển thường có tuổi thọ dài, đặc biệt là giai đoạn sinh trưởng và phát triển kéo dài cho phép động vật thành lập nhiều phản xạ có điều kiện, hoàn thiện các tập tính phức tạp thích ứng với điều kiện sống luôn biến động.

Trả lời câu hỏi và bài tập

1. Tập tính là gì
Gợi ý trả lời
Xem lại lí thuyết 2. Cho một vài ví dụ (khác với ví dụ trong học) về tập tính bẩm sinh và tập tính học được?
Gợi ý trả lời
+ Tập tính bẩm sinh: Ve sầu kêu vào ngày hè oi ả, ếch đực kêu vào mùa kinh sản.
+ Tập tính học được: Chuột nghe tiếng mèo kêu là bỏ chạy, người đi đường thấy đèn đỏ là dừng lại, học sinh thấy thầy cô tự động chào,....
3. Cho biết sự khác nhau giữa tập tình bẩm sinh và tập tính học được ?
Gợi ý trả lời