Sinh học 11 [CB] bài 27 Cảm ứng ở động vật (tiếp theo)

Bài 26 vừa qua chúng ta đã nắm được khái niệm cảm ứng ở động vật, cảm ứng ở động vật chưa có tổ chức thần kinh, cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới và chuỗi hạch. Bài 27 chúng ta nghiên cứu tiếp cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng ống.

3. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng ống 
a) Cấu trúc của hệ thần kinh dạng ống
- Hệ thần kinh dạng ống gặp ở các động vật có xương sống như cá, lưỡng cư, bò sát, chim và thú.
- Hệ thần kinh dạng ống được cấu tạo từ 2 phần rõ rệt: thần kinh trung ương và thần kinh ngoại biên
+ Thần kinh trung ương:
Não : não trước, não trung gian, não giữa, não sau, hành não
Tủy sống : nằm ở trong cột sống
+ Thần kinh ngoại biên: dây thần kinh và hạch thần kinh
Cùng với sự tiến hóa của hệ thần kinh dạng ống, số lượng tế bào thần kinh ngày càng lơn, sự liên kết và phối hợp hoạt động của các tế bào thần kinh ngày càng phức tạp và hoàn thiện nhờ đó mà hoạt động của động vật trở nên chính xác, đa dạng và hiệu quả.


b) Hoạt động cảu hệ thần kinh dạng ống:
Hệ thần kinh dạng ống hoạt động theo nguyên tác phản xạ, bao gồm:
+ Phản xạ không điều kiện: Do một số tế bào nhất định tham gia, không qua học tập.
+ Phản xạ có điều kiện: Do một số lượng lớn tế bào thần kinh tham gia, đặc biệt là sự tham gia của tế bảo thần kinh vỏ não.
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi sách giáo khoa và bài tập

1. Phân biệt cấu tạo hệ thần kinh dạng ống với hệ thận kinh dạng lưới và hệ thần kinh dạng chuỗi hạch.
Gợi ý trả lời: Phân biệt cấu tạo hệ thần kinh dạng ống, hệ thần kinh dạng lưới, hệ thần kinh dạng chuỗi hạch:
+ Hệ thần kinh dạng lưới được cấu tạo từ các tế bào thần kinh nằm rải rác trong cơ thể và liên h ệ với nhau bằng các sợi thần kinh.
+ Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch được hình thành từ các tế bào thành từ các tế bào thần kinh tập hợp thành các hạch thần kinh nằm dọc theo chiều dài của cơ thể,
+ Hệ thần kinh dạng ống hình thành nhờ số lượng rất lớn các tế bào thần kinh tập hợp lại thành một ống thần kinh nằm dọc theo vùng lưng của cơ thể, các tế bàothaàn khinh tập trung mạnh ở phía đầu dẫn đến não bộ phát triển.

2. Khi bị kích thích, phản ứng của động vật có hệ thần kinh ống có hệ thần kinh dạng ống có gì khác với động vật có hệ thần kinh dạng lưới và hệ thần kinh dạng chuỗi hạch? Cho ví dụ minh họa.
Gợi ý trả lời: So với động vật có hệ thần kinh dạng lưới và hệ thần kinh dạng chuỗi hạch thì động vật có hệ thần kinh dạng ống có nhiều ưu điểm hơn ( tiến hóa hơn)
  Khi bị kích thích phản ứng của động vật có hệ thần kinh dạng ống phức tạp hơn, hiệu quả hơn do cấu tạo của hệ thần kinh dạng ống hoàn thiện hơn, số lượng tế bào thần kinh rất lớn, tập trung lại nên sự phối hợp và xử lí thông tin tốt hơn, rất thuận tiện trong việc hoc tập và rút kinh nghiệm (thành lập phản xạ có điều kiện). Ví dụ động vật bậc cao khi gặp con người đi săn mà bắt hụt, lần sau gặp con người sẽ tránh đụng độ, còn động vật bậc thấp không như vậy.

3. Cho một số ví dụ về phản xạ có điều kiện ở động vật có hệ thần kinh hình ống.
Gợi ý trả lời: Khi cho cá hoặc gà ăn ta bấm chuông hoặc đánh kẻng thì sau này mỗi lần bấm chuông hoặc đánh kéng chúng sẽ chạy về tập trung lại chờ ăn. Những con thú được huấn luyện làm xiếc.....