Sinh học 11 bài 3 [CB] Thoát hơi nước

I.Vai trò của thoát hơi nước

- Thoát hơi nước tạo lực hút đầu trên của dòng mạch gỗ.
- Thoát hơi nước làm khí khổng mở, cho CO2 khuếch tán vào lá cung cấp cho quá trình quang hợp.
- Thoát hơi nước làm làm giảm nhiệt độ bề mặt lá.

II.Thoát hơi nước qua lá

Cấu tạo của lá thích nghi với chức năng thoát hơi nước.
Đặc điểm của lá thích nghi với chức năng thoát hơi nước:
+ Khí khổng: Gồm 2 tế bào đóng hình htạ đậu, vách trong dày hơn vách ngoài tạo lỗ khí khổng.
+ Tầng cutin (không đáng kể): Do tế bào biểu bì của lá tiết ra bao phủ bề mặt lá(trừ khí khổng) 2. Hai con đường thoát hơi nước: qua khí khổng và qua cutin.
- Con đường qua khí khổng (chủ yếu):
+ Khi no nước, vách mỏng của tế bào khí khổng căng ra → vách dày cong theo → lỗ khí mở ra. + Khi mất nước, vách mỏng hết căng → vách dày duỗi → lỗ khí đóng.
 - Con đường qua cutin: Hơi nước từ các khoảng gian bào của thịt lá qua lớp cu tin để ra ngoài.

 Thoát hơi nước qua lá

III. Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước.

+ Nước: Điều kiện cung cấp nước và độ ẩm không khí ảnh hưởng nhiều đến thoát nước thông qua việc điều tiết độ mở của khí khổng
+ Ánh sáng: Khí khổng mở khi cây được chiếu sáng.
+ Nhiệt độ, gió và một số ion khoáng: cũng ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước

IV. Cân bằng nước và tưới tiêu hợp lí cho cây trồng.

- Cân bằng nướcđược tính bằng sự so sánh lượng nước do rễ hút vào và lượng nước thoát ra.
- Tưới nước hợp lí cho cây trồng dựa vào: Đặc điểm di truyền, pha sinh trưởng, phát triển của cây, loại cây, đặc điểm đất, thời tiết.
- Chỉ tiêu sinh lí chuẩn đoán về nhu cầu nước của cây: Áp suất thẩm thấu, hàm lượng nước, sức huát nước của lá.

Trả lời câu hỏi và bài tập

1. Vì sao dưới bóng cây mát hơn dưới mái che ở vật liệu xây dựng?
Gợi ý trả lời :
Tại vì lá cây có quá trình thoát hơi nước làm hạ nhiệt môi trường xung quanh. Nhờ vậy ở dưới cây ta cảm giác mát hơn.
2. Cây trong vườn và trên đồi, cây nào có cường độ thoát hơi nước qua cutin mạnh hơn ?
Gợi ý trả lời:
Cây trên vườn thoát nước nhiều hơn do được sống trong môi trường có điều kiện tiếp xúc nước nhiều hơn do đó lớp cutin trên biểu bì mỏng hơn nên khản năng thoát nước mạnh hơn.
3. Tác nhân chủ yếu nào điều tiết độ mở của khí khổng ?
Gợi ý trả lời:
Tác nhân chủ yếu điều tiết độ mở của khí khổng là hàm lượng nước trong tế bào khí khổng. Do khi no nước vách mỏng của tế bào khí không căng làm cho vách dày cong theo.

Bài 4: Vai trò của các nguyên tố khoáng